Dnia 19 marca 2017 roku miały miejsce warsztaty wprowadzające w tematykę analizy danych z zakresu stosunków międzynarodowych.

Poprowadził je dr Błażej Sajduk, doktor politologii i historyk myśli politycznej, adiunkt w Zakładzie Myśli Politycznej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, prorektor Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. J. Tischnera w Krakowie. Uczestnikami byli studenci krakowskich uczelni wyższych.

Pierwsza część spotkania miała charakter wykładowy. Studenci dowiedzieli się, że na proces analityczny składa się nie tylko wiedza, ale również technika, produkt finalny i sam analityk wraz z zespołem. Zdefiniowane zostało pojęcie analizy oraz przywołano postać Donalda Rumsfelda, byłego sekretarza obrony Stanów Zjednoczonych, który w 2003 roku otrzymał przyznawaną przez organizację „Plain English Campaign” nagrodę za najgłupszą wypowiedź, tzw. „foot in mouth award”. W jednym z komunikatów prasowych sformułował podział faktów na niewiadome niewiadome – nieuświadomiony brak wiedzy, wiadome niewiadome – uświadomiony brak wiedzy oraz wiadome wiadome – uświadomione posiadanie wiedzy. Mimo to w późniejszym czasie został on doceniony i dodatkowo uzupełniony przez filozofa Slavoja Žižeka o niewiadome wiadome – nieuświadomione posiadanie wiedzy. Jako przykład tych ostatnich można przytoczyć stereotypy, które w sposób niekontrolowany przez człowieka wpływają na odbiór rzeczywistości. Prowadzący starał się wskazać na to, że mózg poszukując celowości we wszystkim co nas otacza ignoruje detale, upraszcza, przez co nasze poznanie może być niedokładne. Impregnacja wiedzy charakteryzuje się brakiem kwestionowania nowych faktów i wkomponowywaniem ich w to co już jest znane. Konkluzją tego było stwierdzenie, że dobry analityk powinien polegać jedynie na rzeczach z typu „wiadomych wiadomych”, a więc darzyć własne mechanizmy myślowe pewną dozą wątpliwości.

Kolejnym etapem była praca grupowa. Uczestnicy podzielili się na trzy zespoły, które na podstawie przedłożonej teorii oraz własnych doświadczeń mieli za zadanie ustalić trendy wpływające na bezpieczeństwo Polski bądź na bezpieczeństwo międzynarodowe. Następne umieszczając je na arkuszach papieru każdy z nich wyrysował strzałki wzajemnej zależności odpowiednio wzmacniającej lub osłabiającej, a także określił katalizator i inhibitor sprzężeń. Efektem końcowym była prezentacja uzyskanych wyników oraz poddanie ich wspólnej dyskusji. Okazało się, że rzeczy nie wydarzają się i nie działają liniowo, ponieważ są połączone z wieloma różnymi czynnikami. Natomiast analiza polityczna nie ma na celu dokładnego przewidzenia przyszłości, a jedynie prognozę możliwych ścieżek rozwoju wydarzeń.

Zofia Krawczyk