W poniedziałek 22 października zapraszamy na debatę "Geopolityka i niepodległość. Sprawa polska w grze dyplomatycznej mocarstw w okresie zaborów".
Kraków, 22 października 2018 r.
16.00-19.00
Hotel Grand Ascot, ul. Szujskiego 4
Wystąpią:
- prof. Andrzej Chwalba (Uniwersytet Jagielloński, autor m.in. książek Wielka Wojna Polaków 1914-1918; Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914–1918; Polacy w służbie Moskali)
- prof. Jakub Polit (Uniwersytet Jagielloński, autor m.in. książek Chiny 1946-1949; Pod wiatr. Czang Kaj-szek 1887-1949; Smutny kontynent. Z dziejów Azji Wschodniej w XX wieku)
- prof. Radosław Żurawski vel Grajewski (Uniwersytet Łódzki, autor wydanych przez OMP książek Ostatnie polskie miasto. Rzeczpospolita Krakowska w "dyplomacji" Hotelu Lambert wobec Wielkiej Brytanii (1831-1845); Ognisko permanentnej insurekcji. Powstanie 1846 r. i likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec mocarstw europejskich (1846-1847))
Prowadzi:
dr Maciej Zakrzewski (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, IPN)
- jak się rozgrywała sprawa polska w grze mocarstw między powstaniem listopadowym a styczniowym
- czy uzasadnione były nadzieje, jakie wówczas mieli Polacy, że z gry dyplomatycznej mocarstw i z ich konfliktów zbrojnych (zakładanych bądź faktycznie trwających – wojna krymska) może wynikać poprawa ich położenia, a może nawet odzyskanie niepodległości
- czy faktycznie Polska była wtedy niezbędna dla poprawienia równowagi europejskiej, jak w Polsce dość powszechnie wówczas uważano
- czy powstanie styczniowe stanowiło ważny czynnik zmiany w polityce międzynarodowej, ułatwiając Prusom przyszłe tryumfy nad Austrią i Francją.
- kto był realistą politycznym: zaborcy, którym ta polityka przez kilkadziesiąt lat pozwalała trzymać w ryzach Polaków, ale zawiodła ich ostatecznie do I wojny światowej, a więc Austrię do unicestwienia w roli ważnego czynnika w grze międzynarodowej, zaś Niemcy i Rosję do rozkładu wewnętrznego – czy Polacy, którzy chcieli ten układ rozsadzić, wskazując na to, że opiera się on na niebezpiecznych i niesprawiedliwych podstawach i zasadach – i bezskutecznie zapraszali do jego obalenia (zwłaszcza Francję i Austrię)
- na ile w ogóle można było – szczególnie w połowie stulecia, w czasie wojny krymskiej i potem podczas powstania styczniowego – myśleć o skutecznej zmianie układu sił w Europie.
- czy polska myśl okresu zaborów dobrze ‘czytała’ grę interesów mocarstw, jakimi polscy myśliciele byli wtedy analitykami spraw międzynarodowych
- czy zasadne są krytyki, także niektórych reprezentantów myśli politycznej okresu zaborów (np. stańczyków), że za dużo było wtedy naiwności w interpretowaniu tego, co Polacy mogą uzyskać od mocarstw zachodnich, zwłaszcza od Francji, zarówno pod kątem chęci potencjalnych sprzymierzeńców sprawy polskiej do wsparcia jej, jak ich realnych mocy sprawczych
- jak na bieg sprawy polskiej w kontekście polityki europejskiej wpłynęło rosnące znaczenie idei narodowych i prądy rewolucyjne
– jak polską tradycję (zwłaszcza przywiązanie do katolicyzmu, wierność papieżowi, dość konserwatywną tkankę społeczną, dziedzictwo wielonarodowej I RP) można było godzić z tymi tendencjami i czy one sprzyjały polskim interesom czy im szkodziły
Debata zorganizowana w ramach projektu Geopolityka i niepodległość. "Dziedzictwo polskiej refleksji o polityce zagranicznej a współczesne wyzwania”,
Zadanie publiczne współfinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie "Wsparcie wymiaru samorządowego i obywatelskiego polskiej polityki zagranicznej 2018".
